Đẩy mạnh chuyển đổi xanh trong ngành giao thông vận tải

|

Đẩy mạnh chuyển đổi xanh trong ngành giao thông vận tải

Để góp phần hạn chế khí thải CO2 và các loại khí thải độc hại khác ra mô;i trường, ngày 22/7/2022, Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí cacbon và khí metan của ngành Giao thô;ng vận tải đã được phê duyệt theo Quyết định số 876/2022/QĐ-TTg. Điều này thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong quá trình thực hiện mục tiêu tăng trưởng xanh cũng như thực hiện cam kết của Việt Nam đưa phát thải ròng khí nhà kính về “0” vào năm 2050 tại Hội nghị COP26.

Sau gần 40 năm thực hiện cô;ng cuộc đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận trên mọi lĩnh vực kinh tế - xã hội với nhiều dấu ấn nổi bật. Tuy nhiên, quá trình phát triển kinh tế - xã hội cũng bộc lộ nhiều bất cập, trong đó tình trạng ô; nhiễm mô;i trường tiếp tục diễn biến phức tạp, ngày càng nghiêm trọng, trở thành nguy cơ lớn cản trở mục tiêu phát triển bền vững của đất nước. Trong đó, giao thô;ng vận tải là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến sự gia tăng ô; nhiễm khô;ng khí, đặc biệt tại các đô; thị lớn.

Để khắc phục tình trạng này, Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách nhằm vừa phát triển kinh tế, vừa bảo vệ mô;i trường. Theo đó, thực hiện chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh theo Quyết định số 876/2022/QĐ-TTg, ngành Giao thô;ng vận tải Việt Nam đã xây dựng chương trình hành động chuyển đổi năng lượng xanh tại 5 Cục quản lý chuyên ngành. Bên cạnh đó, nhiều địa phương cũng đã ban hành chương trình hành động chuyển đổi năng lượng xanh như: Hải Phòng, Lào Cai, Quảng Bình, Quảng Ngãi, Phú Thọ, Bến Tre…

Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh là cơ hội để ngành Giao thô;ng vận tải Việt Nam phát triển đồng bộ theo hướng hiện đại hóa và bền vững, bắt kịp với xu thế và trình độ phát triển tiên tiến của thế giới với một lộ trình hợp lý, phù hợp với khả năng huy động nguồn lực, đảm bảo tính khả thi, hiệu quả và bền vững trong thực hiện thô;ng qua các chương trình, kế hoạch hành động cụ thể và huy động tối đa mọi nguồn lực để thực hiện chuyển đổi năng lượng xanh.

Cụ thể hóa chủ trương của Chính phủ, tại nhiều địa phương đã triển khai các giải pháp thúc đẩy việc sử dụng các phương tiện giao thô;ng cá nhân sử dụng năng lượng sạch. Tại Hải Phòng, Thành phố đã phát động chương trình cán bộ cô;ng nhân viên chức Nhà nước là những người tiên phong thực hiện việc chuyển đổi sử dụng phương tiện giao thô;ng chạy điện, từ đó lan tỏa đến các tổ chức, cá nhân, nhân dân trong Thành phố. TP.Hồ Chí Minh đang nghiên cứu hỗ trợ người dân đổi xe máy cũ lấy xe điện mới, nhằm thực hiện đề án kiểm soát khí thải xe máy đang lưu hành, song song mục tiêu phủ sóng phương tiện "sạch" khắp thành phố từ năm 2050. Ngoài ra, TP.HCM cũng đang phối hợp với nhóm tư vấn dự án “Sáng kiến giao thô;ng trong Đóng góp do quốc gia tự quyết định tại các nước châu Á - NDC TIA" xây dựng kế hoạch "loại" xe xăng, "phủ" xe điện.

Nhằm khuyến khích người tiêu dùng sử dụng xe ô; tô; điện, tạo cơ hội để ô; tô; điện trong nước phát triển bắt kịp thế giới, mới đây, Bộ Giao thô;ng Vận tải đã đề xuất chính sách hỗ trợ chuyển đổi sang xe ô; tô; điện. Theo đó, đề xuất miễn, giảm lệ phí trước bạ, lệ phí đăng ký biển số đối với ô; tô; điện. Bên cạnh đó, thúc đẩy tiếp cận tín dụng, trợ giá trực tiếp cho người mua ô; tô; điện 1.000 USD/xe. Đồng thời, xây dựng, ban hành các cơ chế, chính sách quy định mua sắm, sử dụng ô; tô; điện khi sử dụng nguồn vốn cô;ng. Đề xuất này được nhiều người dân, doanh nghiệp hoan nghênh, đánh giá là thiết thực trong thời điểm hiện tại nhằm kích cầu tiêu dùng chuyển dịch sang loại phương tiện mới trong tương lai.


Theo thống kê, hiện tại, Việt Nam có trên 60 triệu xe máy điện và khoảng 4,5 triệu ô; tô; điện đang lưu hành. Năm 2022, doanh số tiêu thụ xe máy điện đạt hơn 3 triệu, là lần thứ năm trong vòng 7 năm qua, thị trường xe máy điện Việt Nam đạt mốc doanh số này. Với các lợi ích tiết kiệm chi phí vận hành và bảo dưỡng, khả năng vận hành ổn định, thân thiện với mô;i trường, người dân Việt Nam đang dần chuyển hướng lựa chọn mua xe máy, ô; tô; điện thay vì xe xăng.

Đặc biệt, đẩy mạnh phát triển giao thô;ng cô;ng cộng xe buýt xanh, nhất là các đô; thị lớn, là một trong những giải pháp hiệu quả nhằm giảm thiểu ô; nhiễm khô;ng khí và tiếng ồn. Theo thống kê, hiện cả nước có khoảng 200 xe buýt điện, chiếm 2,3% phương tiện điện trên toàn quốc.

Những năm gần đây, Hà Nội đã có nhiều nỗ lực trong mở rộng mạng lưới phục vụ và đầu tư đổi mới phương tiện, từng bước thay thế các xe buýt cũ, gây ô; nhiễm mô;i trường bằng xe buýt chất lượng cao nhằm khuyến khích người dân sử dụng phương tiện cô;ng cộng. Bên cạnh đó, lãnh đạo địa phương chú trọng phát triển các phương tiện giao thô;ng cô;ng cộng năng lượng xanh nhằm giảm mức độ phát thải khí. Tháng 12/2021, Hà Nội chính thức đưa vào khai thác thương mại 3 tuyến xe buýt điện đầu tiên kết nối với hệ thống vận tải hành khách cô;ng cộng Thủ đô;. Sau đó, mạng lưới xe buýt sinh thái này tiếp tục được mở rộng. Đến nay, Hà Nội có 148 xe buýt điện hoạt động trên 9 tuyến buýt (khô;ng tính tuyến nội bộ), 139 xe buýt sử dụng nhiên liệu sạch khí CNG thân thiện mô;i trường hoạt động trên 10 tuyến. Giai đoạn 2026 - 2030, Hà Nội dự kiến có thêm từ 60-70 tuyến mở mới (12-14 tuyến/năm), nâng tổng số tuyến buýt toàn thành phố lên 280- 300 Hà Nội đặt mục tiêu tới năm 2025, tỉ lệ xe buýt sử dụng năng lượng sạch đạt 15-20%.

Tại TP. Hồ Chí Minh, tháng 3/2022, chuyến xe buýt điện đầu tiên đã được lăn bánh, sau hơn một năm đi vào vận hành, Thành phố có 18 xe buýt điện hoạt động trên 1 tuyến và 496 xe buýt CNG hoạt động trên 17 tuyến buýt nội thà;nh. Việc đưa xe buýt điện, taxi điện thân thiện mô;i trường vào thí điểm vận hành đã tạo được sự thích thú cho nhiều người dân tham gia giao thô;ng bằng phương tiện cô;ng cộng xanh.

Ngoài hai thành phố lớn trên, một số tỉnh, thành khác như Kiên Giang, Bình Dương... cũng đẩy mạnh phát triển hệ thống giao thô;ng cô;ng cộng xanh.

Nỗ lực giảm thiểu ô; nhiễm khô;ng khí và tiếng ồn từ các phương tiện giao thô;ng cũng có sự chung tay của cộng đồng doanh nghiệp. Tháng 4/2023 vừa qua, Việt Nam chính thức ra mặt dịch vụ taxi điện đầu tiên do Cô;ng ty cổ phần Di chuyển xanh và thô;ng minh (GSM) cung cấp với tên gọi Taxi Xanh SM. Đây là hãng taxi thuần điện đầu tiên tại Việt Nam, cung cấp dịch vụ vận tải hành khách hoàn toàn bằng xe điện VinFast. Khô;ng mùi xăng dầu, khô;ng tiếng ồn động cơ, tốt cho sức khỏe người dùng và bảo vệ mô;i trường, đồng thời được trang bị nhiều tính năng giải trí thô;ng minh, giúp hành khách có trải nghiệm thú vị trên mỗi hành trình. Theo kế hoạch, sau khi triển khai tại Hà Nội, Taxi Xanh SM sẽ tăng số lượng xe theo nhu cầu thị trường và mở rộng hoạt động tới ít nhất 5 tỉnh, thành phố trên cả nước ngay trong năm nay.

Nhằm tăng cường hệ sinh thái cho phương tiện giao thô;ng xanh, tại các thành phố lớn cũng đưa loại hình vận tải cô;ng cộng khối lượng lớn, sử dụng nhiên liệu điện sạch, an toàn là đường sắt đô; thị vào vận hành.

Tuyến đường sắt số 2A (Cát Linh - Hà Nội) là tuyến đường sắt đô; thị được đưa vào khai thác đầu tiên tại Việt Nam, vào tháng 11/2021. Chiều dài tuyến là 13,05km, với 12 nhà ga, được thiết kết với lưu lượng vận chuyển tối đa khoảng 1 triệu lượt khách/ngày. Sau một năm vận hành, lượng khách vận chuyển đạt hơn 7,4 triệu lượt khách, bình quân 26.000-32.000 lượt khách/ngày. Tuyến đường sắt số 3 Nhổn - ga Hà Nội cũng đang được xây dựng, đến nay tiến độ tổng thể đạt khoảng 75%. Theo Quyết định số 519/QĐ-TTg phê duyệt quy hoạch giao thô;ng vận tải Thủ đô; đến năm 2030, tầm nhìn 2050, Hà Nội sẽ quy hoạch 9 tuyến đường sắt đô; thị và 3 tuyến tàu điện một ray.

Tại TP. Hồ Chí Minh, tuyến đường sắt đô; thị Bến Thành - Suối Tiên dự kiến sẽ được đưa vào khai thác trong tháng 9 tới đây. Theo quy hoạch, Thành phố sẽ có 8 tuyến đường sắt đô; thị và 3 tuyến xe điện mặt đất hoặc đường sắt một ray (Tramway hoặc Monorail).

Để góp phần giảm thiểu ô; nhiễm mô;i trường và tạo ra sản phẩm du lịch mới, tháng 12/2021, Hồ Chí Minh còn triển khai mô; hình xe đạp cô;ng cộng. Giai đoạn đầu, Thành phố lắp đặt 43 trạm, đưa 388 xe đạp cô;ng cộng vào hoạt động với giá thuê 5.000 đồng trong 30 phút, 10.000 đồng 1 giờ. Các vị trí đặt xe được lựa chọn gần điểm giao thô;ng cô;ng cộng như bến xe buýt, trường học, bệnh viện... tạo thuận lợi cho người dân tiếp cận, sử dụng. Sau 2 năm triển khai thí điểm, đến nay đã có gần 300.000 tài khoản đăng ký sử dụng với trên 2 triệu km đã đi. Trung bình mỗi ngày có 700 người đăng ký mới, 100% thời gian trong ngày có khách hàng thuê xe.

Học hỏi kinh nghiệm thành cô;ng của TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội cũng tiến hành thí điểm mô; hình xe đạp hai bánh kết nối với vận tải hành khách cô;ng cộng, với tuyến đầu tiên từ nhà chờ BRT Văn Khê đến Trung tâm thương mại Aeon mail Hà Đô;ng, gồm 50 xe điện hai bánh và 10 xe đạp điện có trợ lực phục vụ người dân. Thời gian thực hiện thí điểm diễn ra trong 6 tháng từ 11/2022 đến 5/2023. Mô; hình này đang được lãnh đạo địa phương nghiên cứu nhân rộng ra các điểm khác.

Trong năm 2023, Hà Nội đang nghiên cứu, chuẩn bị cơ sở hạ tầng và sẵn sàng cho phép thí điểm dịch vụ xe cô;ng cộng cô;ng nghệ số TNGo tại 6 quận nội thành. Thời gian thí điểm là 12 tháng, chia làm 2 giai đoạn: Giai đoạn 1, dự án cung cấp 1.000 xe đạp (trong đó có 50% là xe đạp điện), đặt tại 94 trạm. Giai đoạn 2, mở rộng vùng phục vụ ra các quận trung tâm và lân cận, quy mô; đầu tư khoảng 3.000 xe đạp, bố trí tại 350 điểm.

Mô; hình xe đạp cô;ng cộng cũng được tổ chức thí điểm tại Huế với sự phối hợp giữa Cơ quan hợp tác phát triển đức (GIZ) và cô;ng ty Cổ phần Vietsoftpro.

Có thể nói, với rất nhiều nỗ lực, tới nay ngành Giao thô;ng vận tải Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong chuyển đổi năng lượng xanh. Mặc dù vậy, các chuyên gia nhận định lộ trình này vẫn còn khá nhiều vướng mắc. Một trong những rào cản lớn nhất là chi phí chuyển đổi đang rất cao, bởi khô;ng chỉ là thay thế những xe buýt chạy dầu sang chạy điện, mà còn là triển khai hoàn thiện hạ tầng trạm sạc, bến bãi. Theo mức giá khảo sát trên thị trường hiện nay, 1 xe bus điện có mức giá giao động từ 7 đến 7,5 tỷ đồng, gấp khoảng 3 lần xe buýt chạy bằng dầu diesel. Hiện nay nhiều tuyến xe buýt đang được Nhà nước trợ giá, song việc trợ giá, duy trì tính ổn định cho cả mạng lưới giao thô;ng cô;ng cộng khô;ng phải là chuyện đơn giản, đòi hỏi chi phí ngân sách rất lớn. Một nguyên nhân khác ảnh hưởng tới việc đẩy mạnh các phương tiện sử dụng năng lượng xanh tại Việt Nam hiện nay là tiến độ xây dựng cơ sở hạ tầng trạm nạp điện, cung cấp năng lượng xanh chưa kịp thời, đồng bộ. Hơn nữa, việc bố trí nguồn vốn dành cho chuyển đổi năng lượng xanh ngành Giao thô;ng vận tải tại các địa phương cũng gặp nhiều khó khăn.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô; nhiễm mô;i trường ngày càng trầm trọng, việc chuyển đổi năng lượng xanh trong ngành Giao thô;ng vận tải trở thành nhiệm vụ cấp bách, đòi hỏi các Bộ, ngành, địa phương cần có các biện pháp quyết liệt hơn nữa, đồng thời cần có sự chung tay góp sức của cộng đồng doanh nghiệp. Xanh hóa ngành Giao thô;ng vận tải khô;ng chỉ đối với hệ thống giao thô;ng đường bộ, mà cần lan tỏa sang hệ thống giao thô;ng đường sắt, đường thủy và hàng khô;ng. Các giải pháp chuyển đổi năng lượng xanh cần tập trung vào xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách, quy hoạch đảm bảo việc định hướng đầu tư, xây dựng, nâng cấp, vận hành khai thác kết cấu hạ tầng giao thô;ng phù hợp và đồng bộ với đầu tư, khai thác phương tiện, trang thiết bị giao thô;ng sử dụng điện, năng lượng xanh, giảm phát thải khí nhà kính; xây dựng chương trình chuyển đổi sử dụng điện, năng lượng xanh đối với từng loại phương tiện giao thô;ng; phát triển kết cấu hạ tầng giao thô;ng xanh./.
ThS. Mai Thị Châu Lan
Trường Đại học Cô;ng nghiệp Hà Nội

 

Trang web Geely Card Game Entertainment